१४: रंग दे बसंती

“Excuse me. Are you boarding on Flight no SQ 423? Hello … hello …? Are you …”
“अ … काय? होय … काय झालं?”

“This is the last boarding call for ... … …”
…
…

रमाला कोणीतरी जागं केलं. आजूबाजूला काय होतय, किंवा काय होत होतं काहीही कळायच्या आधी तो बोर्डींग कॉल कानात घुमत होता. शेजारचा माणूस – ज्याच्यावर मागाशी ही डाफरली तोच हिला जागा करत होता.

~~ अंजानसा है ये जहा … धुआ धुआ … कदम कदमपर … ~~

कानातला iPod त्या बोर्डींग कॉलला खुन्नस देत त्याहून मोठ्या अवाजात गात होता. रमा अजुनही भानावर येत नव्हती.

“I am sorry, I thought, it’s your flight. मुझे लगा की आप ऊसीके डीटेल्स चेक कर रहे थे कुछ देर पेहले.”

त्या माणसाचा हलणारा चेहरा सोडला तर आणखी काही रमाच्या डोक्यात गेले नाही. पण काहीतरी ऊशीर झालाय एवढे नक्की कळाले. कानातला iPod काढला. मगाशी ऊठवणारा शेजारीपण ऊगाचच ’झोपमोड केली बाईंची’ अशा अविर्भावात केविलवाणा चेहरा करून बाजूला झाला. काही लोकाना देवाघरच वरदान असतं – कोणीही त्यांच्यावर भरवसा ठेवतात. हा गडी काही करूच शकणार नाही असे जणू काही त्यांच्या चेहऱ्यावर लिहिलेले असावे. रमालाही हे कळायला फारसा वेळ लागला नाही.

“Would you please look after my luggage for a while?”

पटकन फ्रेश व्हावे म्हणून तिची पावले रेस्टरूम कडे वळाली. शोधक नजर आजूबाजूला फिरत होती. अथर्व … ईषा … मॅट्रीक्स … मटेरिअलीस्टीक वर्ल्ड … जग जिंकायचय … मदर तेरेसा … गेल … एक एक क्षण … ऊडून चाललेला … अस्तित्व … खरं की खोटं. तीव्र ईच्छा करूनही यामधली कूठलीही पात्रं रमाला आजूबाजूला दिसेनात.

चेहऱ्यावर कितीही पाणी मारले तरी समोरच्या आरशात एकच ती आकृती दिसत होती – आज तीही नवखी वाटत होती. जे काही घडलं … ते घडलं. थोड्या वेळातच ते खरं खोटं हा शोध लावायचा प्रयत्न रमाने बंद केला. एव्हाना सकाळचे ८ – ९ वाजलेले. जितक्या मंद पावलानी ती सामान ठेवून ऊठली तितक्याच वेगात आता पवलं माघारी वळली. त्या गलक्यामधेपण एक वेगळीच स्तब्धता रमाला जाणवली.

“Madam, I am sorry, but I think, they are announcing your name only. Are you Rama by any chance? One security guard was looking for Rama Gokhale here.”

झर झर समान एकत्र बांधत रमा तशीच निघाली. दोन चाकाच्या बॅगा – एक मोठी … एक छोटी, पाठीवर हॅवर सॅक. एक लॅपटॉपची बॅग. खांद्यावर पर्स. जॅकेटच्या खिशामधे तिकीट आणि पासपोर्ट काढून ठेवलेला. हे सगळं सावरताना वेळ लागणारच. त्या शेजाऱ्याला ’धन्यवाद’ म्हणून रमा निघाली.
…
…
-------------------------------------------------------------------------------

“अम्मी, शमा घर मे है?”

“अरे वो कबसे तैय्यार बैठी है … और बोलो बेटा, शमा केह रही थी तुम्हारे आब्बाजान ने नयी गाडी ली?”

“नही अम्मी, ऊनके दोस्त की है. वो देशमुख अंकल है ना? ऊनकी …”

“देशमुख … वो … जो नुक्कडपे राहतो?”

“तोच तोच आम्मी … ईतका चेहरा वकडा नको … हसके भी बोल सकते हो!”

“अब तू मुझे मत सिखा …! तू ईत्तासा था ना तबसे …”
शमा नेहमीसारखी एकदम फरहान खींडीमधे सापडल्या सापडल्या आली.

“अम्मी … ऊसे पता है के ऊसका सब कुछ बचपनसे आपहीच किया … चलो हम लोग जाते है”

“ओये मूई … जाते नही … ’जाके आते है’ बोलते है!”

“अम्मी … चिल …! अलोच जाऊन”

शमाला या अशा अल्लड मूडमधे पाहून फरहानला ऊगाच अपराधी वाटलं. या हिच्या सगळ्या खुशीचा विचार न करता काल किती उर्मटपणे धुडकावून लावत होतो याचीही लाज वाटली. पण हे काही नविन नव्हते. फारसे काही करणेही फरहानच्या हातात नव्हते. पुढे एक मोठीच्या मोठी खरेदी वाट बघत होती. हे गाडी घेऊन खरेदी करणे शमाला ऊगाचच एक्साईटींग वाटत होते. ईकडे फरहानला पार्कींग कुठे करायचे याची काळजी खात होती. त्यात ट्राफीक की जसे काही आजच सगळ्या गावाला खरेदी करायची आहे. बाजूला शमाची अखंड टकळी सुरू.

“फरहान … मुझे बताया नही गाडी देशमुख अंकलकी है?”

“कोण म्हणाले त्यांची आहे. ते मी असेच म्हणालो … नाहीतर अम्मी परत शुरू करेगी … ऊनके जमानेमे एक गाडी लेना ऐसा था आणि वैसा था … त्यांच्या डोक्याला कशाला ऊगाच त्रास … म्हणून”

“बास ह … त्रास म्हणे! जसे काही खरच काळजी आहे तुला!?”

बऱ्याच लोकना एक छान लकब असते – गोष्टी अगदी अलगदपणे हसण्यावारी नेण्याची. समोरच्याला थांगपत्ता लागत नाही की खरच मनापासून हसतोय की विषय बदलतोय. आणि आपण नामानिराळे. फरहान त्यापैकी एक होता. शमालापण ते माहीत होते. पण आज या असल्या गोष्टीमधे पडायचेच नव्हते तिला.

~~ “दिल दा मामला है दिलबर …~~

झालं!! वाजला मोबाईल …! शमाला कोणी विचारले असते - मोबाईल – शाप की वरदान? तर यावेळी अगदी छातीठोकपणे “हो हो … मोबाईल शापच!!” असे ओरडून म्हणाली असती. फरहानने फोन बघीतला - दचकला …

“रमा??”
सिग्नलमधून गाडी बाजूला घेण्याचा काहीच मार्ग नव्हता … बाहेरचे ट्रॅफीकपण एकदम तोबा. फरहानने शमाला खुणेनच गाडीमधला सीडीप्लेअर बंद करायला सांगीतला आणि मोबाईलचा लाऊड स्पीकर ऑन केला.

“रमा … तू आहेस?”

“होय. तुझी मदत हवीये … ताबडतोब.”

“अरे ए … तू कुठे आहेस? Everything okay? … … Forget it!! Where are you?? Tell me where are you?”
काहीतरी बिनसलय ईतके शमाला कळाले होते पण याहून जास्त फरहानला पण झेपले नाही.

“फरहान नीट ऐक. आई बाबा कदाचीत पॅनीक होतील, विरोध करतील. त्याना कदाचीत कळणारपण नाही. तुझी साथ हवीये मला…”
रमाच्या या अशा एका एका शब्दागणीक फरहानची धडधड वाढत होती … तिकडे शमाच्या काळजाचा ठोका चुकत होता. ही पोर आता काय बोलून जाते काय माहीत? फरहानच्या पॅनीक प्रश्नांचा जोरही मावळला.

“अगं रमा … तुझी फ्लाईट होती ना … तू कुठून बोलतीयेस?”
या अशा वेळी समोरच्याने आपसूक मुद्दावर यावे जरी वाटले तरी कोणीही स्वतः मुद्द्याला हात घालत नाही. फरहानचीपण तीच गोची सुरू होती. ईकडे शमाला ती गाडी खायला ऊठल्यागत झालेलं. पण रमा काहीतरी वेगळेच बोलत होती.

“मी एअरपोर्टवर आहे. मला घ्यायला येशील? सांगते सगळं”

“मला कमीत कमी २ तास लागतील रमा तिथे पोचायला. येईन मी … पण काय झालेय? तू आहेस ना ठीक?”

“मी ठीक आहे रे वेड्या … कदाचीत आधी नव्हते. आता नक्की आहे. फोन सुरू ठेव … ईथे येईपर्यंत … कोणाशीतरी फार बोलायची ईच्छा आहे.”

“आहे … आहेच सुरू फोन.”

“फरहान … देशमुख अंकल बरोबर आपण एक वृद्धाश्रम पाहीलेला. आठवतय?”

“वृद्धाश्रम??”
मधेच काहीतरी हिब्रूमधे ऐकल्यासारखं शमा दचकली.

“कोण आहे? शमा?”

“हो … शमा बोलतेय … कहा हो रमा?”

“अरे यार तुम्ही लोक मी कुठे आहे या प्रश्नाबाहेर येणार आहात की नाही? मी नीट सांगायचा प्रयत्न करतेय … तर कोणी cooperate करत नाही!! हे बघा … थोडक्यात सांगते … कळतय का बघा … आयुष्याच्या या दोन अपेक्षीत टोकाना आणि ऊपेक्षीत लोकाना भेटवायचय मला - माझे सगळे कसब पणाला लाऊन. आपण दोनहीकडे जाऊन आलोय … मागच्याच आठवड्यात … बरेच अपसेट होऊन तासंतास बसलेलो पण … असं करायचय की परत कधी कोणी त्या ठिकाणी जाऊन अपसेट नाही होणार.

वृद्धाश्रम – जिथे सगळी वडील मंडळी असतात … पण जगण्यावर बोझा असल्यासारखं … But … in other words, it is actually pool of resource – a huge knowledge repository – but un(der)utilized. अनाथ आश्रम … जिथं मोठसं भविष्य एका छोटसं छत्र शोधायचा प्रयत्न करतं – in other words, knowledge seekers. देशमुख अंकलना भेटायचय. मला स्पष्ट दिसतय फरहान – मी आत्तापर्यंत जे काही शिकले वाचले – सगळे या साठीच. कदाचीत वेळ आलीये देवाजीने दिलेल्या या सगळ्या शक्ती वापरायची … … … कुरूक्षेत्रामधे जाण्याचा पक्का विचार केलाय मी. एकटीने पोचायला वेळ लागेल ... तुम्ही लोक असाल बरोबर तर लवकर पोचू ... याल बरोबर?”

शमाचा जीव भांड्य़ात पडला – ऊसने वो नही कहा! पण एक वेगळीच दिशा, वेगळाच विषय दाखवत होती रमा. काहीतरी असंबद्ध किंवा अनपेक्षीत समोर होतं. एअरपोर्टवर जाण्याचा वेळ दिड दोन तासावरून मिनीटावर यावा अशी अतीव इच्छा फरहानला होत होती – काय होतय हे समजून घ्यायचा आटोकाट प्रयत्न सुरू होता त्याचा. रमाला फोनवर प्रश्न विचारून समजून घेता येईल ईतकी सिंपल तर ती कधीच नव्हती.
…
…
रमा गोखले – a would-be Assistant Sale Relationship Manager of a big IT company - छत्रपती शिवाजी ईंटरनॅशनल एअरपोर्ट – एका कल्पनेकडे भरारी घ्यायच्या तयारीमधे होती. पुढे बरीच प्रश्नचीन्हं रस्त्यामधे ऊभी होती. पण तिला ऊडायचं होतं – मग या जमीनीवरच्या प्रश्नचिन्हाकडे कोण बघेल? रस्ता दिसत नव्हता पण कुठे पोचायचं माहीत होतं. एक वेगळंच समाधान चेहऱ्यावर होतं

“… … कभी कभी ईन्सान के अंदर की आवाज ऊसे ईतनी दुरतक खीच लाती है की डरकी सारी हदे पार हो जाती है. और वहा होता है एक अजिबसा सुकून. और तब ईन्सान आजाद होता है – वो करने के लिये जो सच है और सही भी. और वही रास्ता सबसे मुष्कील होता है … और सबसे आसानभी …”