तथाकथित

भायलोग -

गोष्टीची कन्सेप्ट सर्किटची - म्हणजे मी काही म्हणणं हे बेसिकली चुकीचंच.
पण तुम्हाला असं नाही वाटत का कि इथे जो काही राडा चाललाय ती म्हणजे शुद्ध च्युतेगिरी आहे?
आय मीन गोष्ट सुरुवातीपासुन वाचुन बघा. कुठलातरी भिकारचोट पिक्चर नाहीतर मालिका बघतोय असं नाही वाटत तुम्हाला? आणि ’तुम्हा’ मध्ये माझाही समावेश होतो.
लोकांना शुद्धलेखनाच्या - तेही स्वत:च्या - चुका दुरुस्त करायची सवड नाही तर असंबद्धपणे शब्दांचे शिंतोडे उडवायला लाज कशी नाही वाटत?
या गोष्टीच्या जाऊद्या - गोष्ट लिहायला ’दम’ लागतो. मी मागचा दीड वर्ष लिहितोय, पण मला अजुनही माझी गोष्ट लिहायची लायकी झालिए असं वाटत नाही. असं पुर्णपणे वाटल्यावरच काही लिहा असं म्हणायचं नाहिए मला - पण अरे जरातरी लॉजिक नको का आपण स्वत: जे लिहितोय त्यामध्ये?
मुर्खपणा तो ही किती?
कुठल्याही मराठी साईट वर जाऊन बघा - पैशाला पाच ब्लॉग्ज आहेत. अशा भाऊगर्दीत तुमच्या नावाला किंमत, आदर असावा असं नाही वाटत तुम्हाला? बाकीच्यांच्या मूल्यांचं जाऊद्यात - स्वत:च्या नावाची तरी काही बूज?

सर्किटने भुमिकेत लिहिल्याप्रमाणे - आधीच्या व्यक्तिने लिहिलेली गोष्ट पुढील व्यक्तिने पुढे न्यावी म्हटलंय. त्याने पात्रांत तुम्हाला गरजेच्या वाटतील अशा सुधारणा करण्यास, नविन पात्रं इनट्रोड्युस करण्यास वाव दिलाय. हे सगळं असताना एकेक पोस्ट पाडणाऱ्या व्यक्तिची लॉजिकली कथा पुढे नेण्याची जबाबदारी तुम्हाला कळतही नाही का?
मुर्खासारखं पोस्ट पब्लिश करायची घाई काय चाललिए तुमची?
रमा, अथर्व, ईषा, फरहान, शमा, रमाचे आई, बाबा, अजिंक्य, शमाची आई, रमाला एअरपोर्टवर भेटलेला एक सहप्रवासी - एवढी पात्रं मला कथेत वाचल्याचं आठवतंय. यातल्या कुठल्या पात्राचं कुठलं व्यक्तिमत्व कुणी स्पष्ट केलंय या गोष्टीत? म्हणजे सगळ्याच व्यक्तिरेखा या आत्तातरी कुचकामी आहेत.
गोष्ट आत्तापर्यंत रमाचं घर, फरहानची गाडी, एअरपोर्ट, शमाचं घर - एवढी फिरल्याचं आठवतंय. यातल्या कुठल्या स्थळाचं लॉजिकल चित्र आपण वाचकांसमोर उभं केलंय?
इथे एकमेकांवर कुरघोड्या करत पोस्ट्सची पिसं उधळणारी पिलावळ सोडुन कुणी ही गोष्ट का वाचावी?
वाचकाचा इंटरेस्ट शाबुत ठेवेल असं या गोष्टीत काय घडलंय?
इथे फीलर्स फीलर्स नावाचा जयघोष मागचे २-४ दिवस ऐकतोय - कुणी सांगितलेत असले नसते धंदे?
लिहा ना तुम्हाला पाहिजे ते - पण ते लिहिताना आपण गोष्ट इथपर्यंत आणणाऱ्या आणि इथुन पुढं नेणाऱ्या कुणाचंतरी काहीतरी देणं लागतो एवढी साधी जाण नको?
आणि गोष्ट इथपर्यंत आणणारे आणि इथुन पुढं नेणारे गेले गा च्या गात - ही गोष्ट वाचणाऱ्या, स्वत:च्या आयुष्यातली सरासरी तीन मिनिटं तुम्हाला देत असलेल्या वाचकांबद्दल - त्यांच्या बुद्धिमत्तेबद्दल - तुम्हाला काहितरी आदर नको?
का घाई चाललिए स्वत:ला कालच्यापेक्षा आज जास्त मुर्ख सिद्ध करण्याची?
थांबा ना जरा.
विचार करा.
लिहा.
लिहिलेलं परत वाचा.
कथा आपण लॉजिकली, आणि पुढे नेतोय का, सशक्तपणे नेतोय का, संबद्धतेने नेतोय का, वाचकांच्या अटेन्शन स्पॅन बद्दल विचार करुन लिहितोय का याचा विचार करा.
स्वत: लिहिलेल्या पोस्ट्सच्या शुद्धलेखनाच्या चुका स्वत: दुरुस्त करा. जमत नसतील तर त्याबद्दल इतर लोकांची मदत मागा.
आधीच्या लेखकाला त्या त्या पात्राकडुन, त्या त्या घटनेतुन काय अपेक्षित होतं याचा विचार करा.
त्यात काही शंका असतील तर त्यांचं निरसन करुन घ्या.

कुठालाही ब्लॉग वाचनीय किंवा भिकारचोट हे - त्यातल्या प्रत्येक पोस्टच्या पहिल्या तीन वाक्यात कळतं.
त्यानंतर त्यातल्या प्रत्येक पोस्टच्या प्रत्येक पॅरॅग्राफच्या पहिल्या वाक्यात कळतं.
त्यानंतर शेवटच्या वाक्यात भिनतं.
पोस्ट झिंगतं, झिंगवतं.
चांगलं पोस्ट वाचकाला विचार करायला लावतं.
पोस्ट परत परत वाचायला लावतं.
इंटरनेटवर मराठी ब्लॉग्ज वाचणारी जनता - शक्यतो इतर काही मराठी वाचायला मिळत नाही म्हणुन हे वाचतिए. कदाचित थोड्या दिवसांत सवय म्हणुन वाचायला लागेल. ही जनता दिवसभर राबराब राबते, विरंगुळा म्हणुन नेट सर्फ करते. मराठी ब्लॉग्ज नावाचं काहीतरी प्रकरण त्यांनी ऐकलंय, काही लोकांनी त्यातली भाऊगर्दी पाह्यलिए.
एनीवे - अशी जनता चुकुन माकुन ही गोष्ट वाचायला येणार. या लोकांनी ही गोष्ट सुरुवातीपासुन इथपर्यंत का वाचावी?
यात कुठली गोष्ट अशी आली कि वाचक ’क्या बात है!’ म्हणुन गेला?
यातल्या कुठल्या उल्लेखाने त्याच्या विचाराला चालना मिळाली?
यातल्या कुठल्या घटनेमुळे त्याने प्रतिक्रिया लिहायची तसदी घेतली?
याचा विचार करा.
sty1-mar.blogspot.com किंवा ’अघोषित’ या नावांत लक्षात ठेवण्यासारखं काही नाही माहितिए मला. ते लोकांनी लक्षात ठेवावं न ठेवावं याबद्दलची तुमची मतं असतील ती असोत, पण इथं एक चुत्याप्स पोस्ट वाचलं तर पुढच्यावेळेस हे नाव बघुन मेंदु - या नावाची संवेदना माऊसपर्यंत पोचु देत नाही याची कल्पना आहे का तुम्हाला?
थोडक्यात मराठी ब्लॉग्जवर लाज कमवायला वेळ लागतो.
गेलेली लाज सहजासहजी परत येत नाही - याची काहितरी जाणीव आहे का तुम्हाला?
नक्की घाई तरी कसली झालिए तुम्हाला?
माझ्या माहितीप्रमाणे मराठी ब्लॉग्ज लिहिणारे बरेच चांगले लेखक या ब्लॉग चे सभासद आहेत. त्यांना या उपक्रमात सहभागी होण्याची इच्छा आहे. इथल्या कल्पनादरिद्री मैथुनांमध्ये भाग गेऊन आयुष्य दवडण्याएवढे हरलेले ते नक्कीच नाहीत.
इथलं एकेक पोस्ट वाचुन त्यांना मळमळायला लागलं असेल तर जबाबदार आपण आहोत.

भायलोग -

आत्तापर्यंत हे पोस्ट वाचुन तुम्हाला राग आला असेल तर तो साहजिक आहे.
इनफॅक्ट, राग यावा हाच या पोस्टचा उद्देश आहे.
इथे कुणीही प्रोफेशनल लेखक नाही हे ही मला माहितिए.
पण सार्वजनिक ठिकाणी स्वच्छता राखावी - एवढी साधी गोष्ट सांगायला लागायला नको होती.
तसंच सार्वजनिक उपक्रमात स्वेच्छेने सहभागी झाल्यावर यातुन निर्माण होणारं साध्य ही सर्वात आधी वैयक्तिक जबाबदारी झाली - हे ही.

यातुन देव तुम्हाला सद्‍बुद्धी देवो आणि वाचक तुमची पोस्ट्स वाचोत ही सदिच्छा.

आता (स्पेसिफिकली) खटकलेले मुद्दे -

व्यक्ति:

१) रमा -
ही बाई/मुलगी रात्री दोन वाजता घरी लॅन्डलाईनवर फोन करणाऱ्या फरहान खान नावाच्या व्यक्तिबरोबर फिरायला जाऊ शकते? ते ही आई-बाप घरात असताना? ही एक सुलझी हुई व्यक्ती असेल तर विमानाच्या गेट पाशी आयुष्याचे प्रश्न सोडवत बसु शकते? जेव्हा समस्त जग आपापलं सामान चेक-इन करतं तेव्हा ही बाई - २ चाकाच्या बॅग्ज, हॅवरसॅक इ. घेऊन गेटपर्यंत जाऊ शकते? ही मुलगी फरहानशी लग्नाबद्दल आई-बापाशी बोलायचा विचार करत होती - ती मुदलात फरहानशी या विषयावर बोललेली नाही!!!? हे थोडं म्हणुन ही बाई करियर वगैरे सोडुन समाजसेवा वगैरे विचार करतिए?
’हेरा-फेरी’ मधल्या बाबु भैया चा डायलॉग आठवला - "ये बाबा, तेरा नक्की प्रॉब्लेम क्या है? नौकरी, पैसा कि घर?"

एवढे सगळे झोल असलेली मुलगी - एकतरी झोल कसा निस्तरणार?

२) फरहान -
हा माणुस रमाबरोबर काम करतो - असं सांगण्यात आलं होतं. तो पुढे बेकार कधी आणि कसा झाला?
तो मधुनच शुद्ध कोकणस्थ मराठी आणि मधुनच मराठमोळं मुस्लिम (मला तरी या भाषेला नाव सापडलं नाही) कसं बोलु शकतो?
रमाला (लाळघोटेपणा सोडला तर) हा प्राणी नक्की का आवडतो?
रमाला रात्री दोन वाजता फिरायला घेऊन गेलेला प्राणी त्यानंतर - म्हणजे बहुतेक सकाळी शमाला भेटतो. ती त्याला शॉपिंगला घेऊन चल वगैरे म्हणते. हे दोघं भेटतात कुठे? कारण त्यानंतर (बहुतेक काही काळाने) तो तिला घ्यायला तिच्या घरी जातो, मग तिला घेऊन शॉपिंगला निघालाय तर रमाचा फोन वगैरे - यातली टाईमलाईन मलाच खटकतिए कि आणखी कुणी याचा विचार केलाय?

३) अथर्व ईषा -
ही पात्रं आली आणि त्यांनी रमाला गोष्टीतलं पात्र बनवलं. आणि पुढे रमाने त्यांना कल्पनेतली पात्रं बनवलं. हा झोल कमी म्हणुन ईषा रमासमोर एअरपोर्टवर कशी टपकते? आणि अथर्व ईषा गाडीत वगैरे बसताहेत - म्हणजे ते खरे आहेत कि भास?
कि वाचकाला चुत्यात काढणारे विदुषक?

४) शमा, रमाचे आई, बाबा (आणि त्यांच्या आठ्या), अजिंक्य, शमाची आई, रमाला एअरपोर्टवर भेटलेला एक सहप्रवासी - यांच्या बद्दल मला उत्तरं सोडा, प्रश्न पडण्याइतपतही काही कळलेलं नाही.

स्थळं:

१) रमाचं घर -
याबद्दल रमा फिरायला बाहेर पडल्यानंतर काही कळत नाही.

२) फरहाची एस.यु.व्ही. -
आता याचा कथेशी सुतरामही संबंध नाही - फक्त जनरल नॉलेज म्हणुन - ही गाडी केवढ्याला मिळते?
रमा, गाडी, फरहान - अशी काहितरी तिकडम ऐकल्याचं आठवतंय - यावर कुणी प्रकाश टाकु शकेल काय?

३) एअरपोर्ट -
ये बौत झोल का मामला लग रैला हे बाप....
रमा तिकिट वगैरे कॅन्सल करते कि काय?
मग रिफंड कंपनीला मिळणार? आयला कंपनी वरुन आठवलं - रमाला बॉस वगैरे असेल ना? मग ती त्याला फोन बिन करुन सांगणार का कि - मैने ना, तेरेकु चुत्या बनाया - मै वो काम करने जिधर जा रै थी ना, उधर गईच नई!

सर्किट -

रात्री १ ते पहाटे ४ पर्यंत जागुन एवढं लिहिलंय.
असली पोस्ट्स मी वाचत नाही. इथली वाचतोय, आणि हे पोस्ट लिहितोय कारण मी स्वच्छेने उपक्रमात सहभागी झालोय. मी यात काय करु शकतो ते सांग - मी जमेल तेवढं नक्कीच करीन.
माणुसघाणा मी होतोच, आणि या पोस्टवर मला मिळायच्या तेवढ्या शिव्या मिळोत.
मी आत्तापर्यंत ऍटलिस्ट तुझं आणि ट्युलिपचं लेखन वाचलंय. मी कसा लिहितो याचा मला अंधुकसा अंदाज आहे. ही आणि आणखी डोकी एकत्र येऊन ईमानदारीत प्रयत्न केला तर नक्कीच चांगलं काही बाहेर पडु शकतं याचा मला अजुनही विश्वास वाटतो म्हणुन ही तसदी.

- अभिजित बाठे.